Halk Oyunları Ve Çeşitleri

Halk oyunları Türk kültürünün önemli özelliklerinden bir tanesidir. Temel olarak köy ve kasabalarda oynanan yöresel oyunları konu alır ve yöresel kostümleri oldukça ilgi çeker. Bu yöresel dans türünün yani temelini halk kendisi oluşturmuştur. Bu nedenle de folklor, ”Halk oyunları” anlamında olarak da sıkça kullanılır. Lakin bu yanlış bir ifadedir çünkü folklor bütün halk kültürünü yemek, efsane, türkü gibi bütün kültürleri kapsayan bir tanımlamadır. Halk oyunları ise sadece yöresel dans ve giyimi kapsayan bir kültür biçimidir.

Türk Halkoyunları çeşitlilik ve görsellik açısından dünya da en çok dikkat çeken kültür olgularından bir tanesidir. Ayrıca temele bağlı kalınarak sürekli yenilenir ve güncellenir. Hatta yeni yeni birçok yöreye ait oyunların daha derlemeleri bitmemiştir. Bitmemesinin sebeplerinden olarak her köyün kendine ait oyunlara sahip olması ve bu köylerdeki ekonomik zorluklardır. Halk oyunları maneviyatın dışında gerçekleştirilmesi için maddiyat da gerektirir.

Halk Oyunlarının Tarihi

Türkiye’de bu güne kadar köylerde bulunan 4000’i aşkın oyun ile dünya üzerinde halk oyunları açısından dünyada en bu konuda en zengin ülke olarak bilinmektedir. Kültür ve medeniyetler beşiği olan Türkiye her yöresinde farklı oyunlar, farklı tarzda yöresel kıyafetler ve farklı müzikler bulunmaktadır. Bu durum da Türkiye’nin bu alandaki çeşitliliğinin ve zenginliğinin en büyük göstergesidir.

[better-ads type=”banner” banner=”1300″ campaign=”none” count=”2″ columns=”1″ orderby=”rand” order=”ASC” align=”center” show-caption=”1″][/better-ads]

Halk oyunlarını diğer sanat alanlarından ayıran özelliği, ait olduğu toplumun tamamen orijinal karakterlerini yaşatan, bulunduğu toplumun duygu düşünce ve davranışlarını görselleştiren başkalarına göre sadece güzel, fakat kendi içinde ilgilenen kişinin dünyasını tam anlamıyla aydınlatma özelliği taşıyan bir kültürel faaliyet olmasıdır.

Halk oyunları sahip olduğu melodi, ritm ve hareket yapısı sayesinde kişinin bedensel ve ruhsal gelişimine büyük ölçüde olumlu yönde etki eder. Aynı zamanda ekip halinde oynamanın da kişiye sağladığı birçok avantaj vardır. Örneğin kişiler arası kaynaşmayı, beraber hareket etmeyi, paylaşımcılığı ve kişilerin öz güven sahibi olarak kendini ifade etmesini kolaylaştırır. Kişisel gelişimin yanı sıra toplumsal gelişimin ve kültürel alışverişin yaşanmasına da büyük ölçüde etkide bulunur.

”Halk oyunları” ve müzik Türk toplumu için birçok nesilden birbirine aktarılarak yüzyıllar boyunca milli bir gelenek olarak süregelmiş bir kültür hazinesidir. Yurdumuzun birçok çeşitli bölgelerinde tarihi ve coğrafi bir değer olarak, farklı ve renkli örneklerle gelişip ve çoğalan halk oyunları, kültürü doğa sevgisi, insan sevgisi, yurt sevgisi ve milli bütünlüğün en belirgin anlatım şeklidir. Düğünler, bayramlar, törenler gibi çeşitli olaylar müzik ve oyunla zenginleştirerek daima iç içe gerçekleştirilmiştir. Halk Müziği ve Oyunları bölgesel farklılıklar gösterdiği gibi bölgeler arası yayılışlar sırasında çeşitli yerli ağız ve geleneklere yeni ağız ve geleneklerin katılmasıyla binlerce türkü, oyun havası ve oyunun meydana gelmesi sonucu yurt genelinde oldukça çeşitlenerek zenginlik kazanmıştır.

 

Türk halk oyunları genel olarak şu şekilde ayrılmaktadır:

• Hora Bölgesi
• Zeybek Bölgesi
• Kaşık Oyunları
• Horon Bölgesi
• Halay Bölgesi
• Bar Bölgesi
• Kafkas Bölgesi

Hora Bölgesi

Hora Trakya Bölgesinde oynanan oyunların tümüne verilen genel isimdir. Hora isminin kökeni Yunancaya dayanmakta ve “oyun” anlamına gelmektedir. Türkiye’nin dışında kalmış olan Kosova, Makedonya, Bulgaristan ve Balkanlar’da oynanan Türk oyunları da bu kategoride yer almaktadır. Kırklareli, Edirne, Silivri ve Çanakkale de oynanan oyunlar bu alanda yer almaktadır. Hora oyunları çok hızlı ritmde ve kıvraklık ön planda olarak oynanır. Ayak adımları daha çok yer alır. Hora tipi oyunlarda kadın ve erkekler el ele ya da kol kola tutuşularak disiplinli bir biçimde ve dizi halinde oynanır. En bilindik örnek kasap havası ve gelin damat oyunudur.

Zeybek Bölgesi

Zeybek bölgesi oyunları kendi içinde de bölümlere ayrılır. Asıl Zeybeği; Ege, Güney Marmara, İç Batı Anadolu bölgelerinde oynanır. Teke Zeybeği; Göller Yöresi, Batı Akdeniz bölgesinde icra edilir. Kaşıklı Zeybek  Güney Marmara, Batı Karadeniz, İç Batı Anadolu ve çevresinde oynanır. Bu bölgelerin tümünde karşılıklı olarak oynanan ritüelleşmiş düzenli oyunlar da oynanılmaktadır. Zeybek, halkı koruyan cesur bir adamı ifade eder. Oyuncular büyük adımlar atarak ağır ağır hareket ederler. Arada bir yere doğru eğilerek bir dizin yere dokundurulması, bu dansın belirgin figürüdür.

[better-ads type=”banner” banner=”27″ campaign=”none” count=”2″ columns=”1″ orderby=”rand” order=”ASC” align=”center” show-caption=”1″][/better-ads]

Kaşık Oyunları

Türkiye’de İç Anadolu ve Batı Karadeniz bölgelerinde oynanan oyunlardır. Bu oyunun en önemli özelliği kaşık kullanılarak yapılmasıdır. Bu oyunlarda oyuncular ellerinde ritm aracı olarak tahta kaşıkları kullanırlar. Bu yörede oynanan kaşık oyunları karşılıklı oyunlar genellikle Yörük ve Türkmen kültürü ile bağlantılı olarak bir dağ oyunu teması içerebilir ya da erkekler arasında bir eğlence toplantısı özelliği taşıyabilir. Bu oyunun kıyafeti “Silifke” adı verilen yöresel bir kıyafettir

Horon Oyunları

Horon, Doğu Karadeniz bölgesinde oynanan geleneksel halk dansının genel ismidir. Bu oyunlar Ordu,  Gümüşhane, Trabzon, Artvin, Giresun, Rize ve Erzurum İspir gibi bölgelerde oynanır. Çok çevik ve hareketli bir oyun şeklidir. Horon düz sıra halinde veya dairesel olarak oynanılır. Birçok horon türü bulunmaktadır. Bu oyun türünde genellikle ayak figürleri baskındır. Erkekler tarafından oynanan horonlar çok hızlı ve sert, kadınların oynadığı ve “kız horonu” denen horonlar da o kadar yumuşak ve zarif hareketlerle oynanır.

Halay Oyunları

Halay oyunu, Türkiye’nin Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Orta Karadeniz,  İç Anadolu  ve Çukurova bölgesinde oynanan halk oyunlarının genel adıdır. Farklı bölgelerde oynanan halay oyunlarında çok fazla değişiklik vardır bu yüzden kendi aralarında üçe ayrılırlar. Çukurova Halayları Adana ile Antep arasında oynanan halaylardır. İkinci tür olan

Doğu halayları Antep’in doğusunda kalan bölgeler genelde aynı özelliklere sahiptir. Üçüncü tür olan Bozkır halayları İç Anadolu bozkırlarında ve Orta Karadeniz’de oynanan halaydır. Toplu bir şekilde yan yana dizilerek bir çember oluşturmak suretiyle  oynanan oyunda dansçılar, küçük el parmaklarıyla birbirlerine tutunurlar. Ekibin  en başında bulunan lider, açıkta olan eliyle mendil sallar. Oyun yavaş adımlarla başlar ve hızlanarak devam eder. Halay adımları genelde ayak figürlerini temel alır. Bu bölgelerde her ilin kendine has halay oyunları var olmaktadır. Halay, davul ve zurna eşliğinde oynanılır.

Bar Oyunları

Bar Oyunları, Kuzeydoğu Anadolu’da en yaygın olarak Erzurum, Artvin,  Ağrı, Erzincan, Gümüşhane ve Bayburt’ta gelişmiştir. Enstrüman olarak davul ve zurna, Artvin’de bunlarla beraber akordeon ve tulum eşliğinde ekip halinde oynanan halk oyunu olan Bar oyunu, Kadın ve Erkek Barları olarak kendi arasında 2’ye ayrılmaktadır. Erkek Barlarında 16 oyun Kadın Barlarında ise 12 oyun bulunmaktadır. Bar tipi bu oyunlar halaya benzemekle birlikte kol ve el figürleri de ön plandadır. Halaya göre ezgileri daha ağır ve yavaştır.

Kafkas Bölgesi

Kafkas oyunları ülkemizde Kuzey Anadolu bölgesinde oynanmaktadır. Genellikle eşli oynanan bu oyunlarda, oyun içinde erkekler, bayanların biraz gerisinde, kolları iki yana açık bir şekilde oynarlar. Erkeklerin bu duruşu, kanatlarını açmış kartalı nitelendirir. Bayanlar da  erkeklerin tam aksine kostümleri ve hareketlerinin zarafetiyle sülünü temsil ederler. Kafkas oyunları yöresinde bu duruş şekli kartalın sülünü kovalayışı olarak ifade edilir. Bay ve bayanlar oyunlarda birbirlerine çok yakın olarak dans ettikleri halde birbirlerine kesinlikle temas etmemelidirler. Oyun içerisindeki duruşlar genelde dik ve ciddidir. Yörenin yüksek yerlerine ve kuzeye doğru gidildikçe hareketler daha da sertlik kazanır. Erkekler daima oyundaki eşlerine karşı saygılı ve hürmetkar bir tavır sergilerler.

Bizi Takip Edebileceğiniz Sosyal Medya Hesaplarımız;

Youtube: https://www.youtube.com/KesinBilgiTR

Twitter: https://twitter.com/Kesinbilginyt

İnstagram:https://www.instagram.com/kesinbilgiofficial/

Facebook:  https://www.facebook.com/kesinbilgitr/

Pinterest:   https://tr.pinterest.com/kesinbilgi/

Adreslerinden takip edebilir, Paylaştığımız Tüm Güncel İçeriklere Ulaşabilirsiniz. İlgi ve Alakanız İçin Tekrardan Teşekkürler…